Jak większość ludów na ziemi Egipcjanie stworzyli swój kalendarz na podstawie faz Księżyca, ale dodali oryginalny akcent: poza Księżycem za punkt wyjścia gwiezdnych obliczeń obrali nie Słońce, lecz Syriusza, zwanego Sopdet (spdt). W starożytnym Egipcie Syriusz był czczony jako bóstwo. To zresztą gwiazda, która widoczna jest gołym okiem niemal z całej kuli ziemskiej, bardzo jasna (obecnie najjaśniejsza), a do tego położona stosunkowo blisko Ziemi. Jej heliakalny wschód wyznaczał początek roku astronomicznego, będąc podstawą do mierzenia czasu oraz – oczywiście – staroegipskiego kalendarza. W uproszczeniu przyjmuje się, że według kalendarza juliańskiego (umownie stosowanego do wyliczeń dat dla całego okresu starożytności) dla...
Pierwszy uporządkowany system mierzenia czasu – kalendarz BABILOŃSKI
Wraz z rozwojem najstarszych cywilizacji wynaleziono pismo i matematykę, które - abstrahując od innych korzyści - pozwoliły na coraz dokładniejsze odmierzanie czasu. Wiele wieków zajęło dojście do systemu kalendarzowego, który łączyłby lata księżycowe ze słonecznymi, ale też najwyraźniej odmierzanie czasu, do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni obecnie, nie było im potrzebne...
Najstarsze z najstarszych – kalendarze NEOLITYCZNE
Większość badaczy zgadza się, że neolityczne kamienne kręgi w Europie (np. Stonehenge) były pierwszymi solarno-lunarnymi kalendarzami. Dzięki uchwyceniu zjawiska „wędrowania Słońca” pomiędzy dwoma „punktami przełomu” można już było zmierzyć dłuższe odcinki czasowe. Stawiano kamień, nad którym w dniu przesilenia wschodziło Słońce i w ten sposób wyznaczano dokładny początek roku.
Udoskonalenie kalendarza juliańskiego – kalendarz GREGORIAŃSKI, czyli prawie idealny…
Naprawianie błędów poprzedników nigdy nie jest łatwe, jednak jeden dzień różnicy w kalendarzu na 3322 lata to całkiem niezły wynik. Jednak co zrobić z dwunastoma zgubionymi dniówkami, a do tego nie wywrócić do góry kołami - kolejny raz - utrwalonych przez wieki zasad obliczania świat kościelnych? To dopiero jest dylemat...
Imperium Rzymskie i kalendarz JULIAŃSKI, czyli jak zgubić niemal dwa tygodnie przez maleńkie zaniedbanie
Kalendarz juliański jest niemal identyczny jak gregoriański, czyli współcześnie używany powszechnie na świecie. Jednak "prawie robi różnicę" i w tym przypadku sprowadza się do zgubienia niemal 2 tygodni... Jak to się stało??
Kalendarze najstarszych cywilizacji
Mniej więcej w drugim tysiącleciu p.n.e. wielkie starożytne cywilizacje na różnych kontynentach niezależnie od siebie prowadziły całkiem zaawansowane badania nieba i gwiazd. W Chinach, Indiach, Babilonii, Grecji oraz Ameryce Środkowej (Majowie, Aztekowie, Inkowie) działali już wyspecjalizowani kapłani-astronomowie, choć większość swoich obliczeń stosowali głównie na potrzeby astrologiczne (religijno-wróżbiarskie).
Zalążki pierwszych prawdziwych kalendarzy
Około 10 000 lat temu poszczególne osady plemion, klanów i inne skupiska ludzkie zaczęły przekształcać się we wsie oraz miasta. Wraz z tym procesem powstały zręby zorganizowanej administracji biurowej, a każda biurokracja potrzebuje kalendarza. Starożytne kultury na ogół posiadały dwa kalendarze: religijny i świecki (cywilny). System kalendarzowy kapłanów wyznaczał dni świąteczne, dni ofiar dla bogów, dni uroczystości religijnych itp. Natomiast kalendarz świecki przeznaczony był dla rolnictwa, handlu, zbierania podatków, ćwiczeń wojskowych itd. Z uwagi na specyfikę potrzeb oba te kalendarze miały przede wszystkim postać rejestrów, gdzie pod konkretnymi datami zapisywano konkretne wydarzenia. Opracowaniem kalendarzy zajmowali się kapłani. To właśnie oni prowadzili...
Kto i jak wymyślił pierwsze kalendarze1
Pierwszy, najprostszy system kalendarzowy powstał na gruncie obserwacji zjawisk natury. Nie obejmował rachuby dni ani miesięcy, a jedynie cykle zmian w przyrodzie (okresy ciepłe-zimne, suche-mokre itp.). Pozwalał więc na planowanie terminu wypasu zwierząt, siewów oraz zbiorów upraw. Był to tzw. kalendarz słoneczny / solarny (łac. sol – słońce), bazujący na porach roku, związanych z obiegiem Słońca wokół Ziemi. Miał jednak zastosowanie głównie w rolnictwie i pasterstwie. Pory roku trwają zbyt długo i zbyt płynnie przechodzą jedna w drugą, aby mogły stanowić wygodny miernik czasu. To jedynie bardzo podstawowy podział sezonowy. Tymczasem rozwijająca się społeczność coraz częściej potrzebowała dokładniejszego określenia terminów....
Bóg stworzył noce i dnie. A człowiek stworzył kalendarz.
Co to jest kalendarz i dlaczego został wymyślony? Kalendarz to w zasadzie twór abstrakcyjny. W gruncie rzeczy jest po prostu systemem oznaczania następstwa dni przez przypisanie ich latom, miesiącom i tygodniom. Wymyślono go, aby pomógł uporządkować przeszłość i zaplanować przyszłość. Dzięki datom kalendarzowym możemy uszeregować w czasie doświadczenia z przeszłości i układać plany naprzód. Kalendarz umożliwia określenie, które wydarzenie miało miejsce wcześniej czy później niż inne, pozwala też ustalać przyszłe terminy. Mówiąc bardziej obrazowo: kalendarz to kronika przeszłych wydarzeń oraz plan przyszłych, gdzie każde wydarzenie opatrzone jest konkretną datą. Lub technicznie: kalendarz to schemat szeregowego grupowania dni w dłuższe jednostki...